اجزای تابلو برق ساختمان [معرفی تجهیزات + کاربرد قطعات]

در ساختمان‌ها و پروژه‌های صنعتی که توسط شرکت ساتل تابلو آسیا طراحی و اجرا می‌شوند، یکی از بخش‌های بسیار مهم، تابلو برق است. برای آنکه این تابلو به درستی کار کند، لازم است با اجزای تابلو برق ساختمان به شکلی کامل آشنا باشیم.

وقتی بدانیم هر یک از قطعات چه وظیفه‌ای دارند، قادر خواهیم بود طراحی، تولید، نصب و نگهداری تابلو را با دقت بیشتری انجام دهیم. درادامه  با نگاهی کاربردی به معرفی تجهیزات تابلو برق ساختمان می‌پردازیم، کاربرد هر یک را بررسی می‌کنیم و به نکاتی برای انتخاب و نصب آن‌ها اشاره می‌کنیم.

معرفی تجهیزات: اجزای تابلو برق ساختمان

پیش از مرور قطعات، نکته مهم این است که اصطلاح انواع تابلو برق ساختمان غالباً به تابلوهایی گفته می‌شود که بسته به نیاز و سطح ولتاژ ساختمان طراحی می‌شوند. اما آنچه در همه تابلوها مشترک است، لایه تجهیزاتی است که ما در این قسمت بررسی می‌کنیم: تجهیزات تابلو برق ساختمان یا همان اجزای تابلو برق ساختمان.

1. کلید اصلی یا بریکر ورودی (Main Switch / Incomer)

در هر تابلو برق ساختمان، اولین بخش ارتباط با منبع برق است. این بخش وظیفه قطع و وصل کل تابلو را دارد. به بیان دیگر، یکی از اصلی‌ترین اجزای تابلو برق ساختمان، همین کلید اصلی یا بریکر ورودی است که هنگام بروز خطا یا تعمیر، قطع کلی را میسر می‌نماید.

• کاربرد دقیق آن: حفاظت کلی تابلو، جداسازی برق در شرایط اضطراری، تعیین جریان ورودی و پایه طراحی تابلو برای ظرفیت‌های مختلف.

2. باس‌بارها (Busbars)

یکی از حیاتی‌ترین اجزای تابلو برق ساختمان، باس‌بارها هستند؛ نوارهای هادی بزرگی که جریان را از ورودی به شاخه‌های مختلف می‌رسانند.

• کاربرد‌های آن‌ها شامل: انتقال جریان با کمترین افت ولتاژ، تقسیم بار به شاخه‌ها، امکان اتصال تجهیزات جانبی و نصب کلیدها/بریکرها روی آن‌ها. بدون طراحی مناسب باس‌بار، تابلو ممکن است در عملکرد دچار ضعف شود.

3. کلیدهای شاخه‌ای، فیوزها و محافظ‌ها (Circuit Breakers, Fuses, RCDs)

در ادامه، یکی از مهم‌ترین اجزای تابلو برق ساختمان، تجهیزات حفاظتی شاخه‌ای هستند: کلید مینیاتوری، فیوزها، دستگاه‌های محافظ جان و سایر محافظ‌ها. این بخش‌ها وظیفه دارند در مواجهه با اضافه‌بار یا اتصال کوتاه، مدار را قطع کنند.

• کاربرد: یک مدار روشنایی، پریز یا مصرف‌کننده بزرگ وقتی دچار مشکل شود، کل تابلو تحت‌تأثیر قرار نگیرد؛ با نصب صحیح این تجهیزات، تابلو ساختمان به ایمنی بالاتری می‌رسد.

4. شینه نول و ارت (Neutral & Earth Busbar)

یکی از بخش‌های کم‌تر دیده شده ولی ضروری، شینه مربوط به نول و ارت است. در تابلو برق ساختمان، کابل‌های نول و ارت از مصرف‌کننده‌ها به این شینه منتقل می‌شوند تا بازگشت جریان و اتصال ایمنی برقرار شود.

• کاربرد: جلوگیری از خطر شوک، اطمینان از عملکرد صحیح محافظ‌ها، کاهش نویزها و تضمین ایمنی سیستم.

5. محفظۀ تابلو، ریل DIN و تجهیزات جانبی

حتی اگر همه تجهیزات فوق به خوبی انتخاب شده باشند، اگر محفظۀ تابلو، ریل‌ها، سیم‌کشی و جانمایی مناسب نداشته باشند، ممکن است کارایی کاهش یابد. بخش‌هایی مانند ریل DIN برای نصب تجهیزات، تقسیم‌بندی سیم‌ها، تهویه تابلو، برچسب‌گذاری و دسترسی آسان، بخشی از اجزای تابلو برق ساختمان هستند.

• کاربرد: نظم بخشیدن به نصب، آسان کردن سرویس و نگهداری، و جلوگیری از آسیب به تجهیزات ناشی از طراحی نامناسب.

نکات مهم برای انتخاب و نصب اجزای تابلو برق ساختمان

وقتی شما در شرکت ساتل تابلو آسیا اقدام به طراحی و تولید تابلو می‌کنید، رعایت موارد زیر بسیار حائز اهمیت است:

• مطابق ظرفیت و کاربرد: برای ساختمان مسکونی، تجاری یا صنعتی، نوع مصرف و بارها متفاوت است؛ پس اجزای تابلو برق ساختمان باید متناسب با آن انتخاب شوند—مثلاً فیوزها و بریکرها بر اساس جریان تعیین شوند.
• استانداردها و ایمنی: انتخاب تجهیزات دارای گواهینامه، مطابقت با استانداردها و رعایت اصول حفاظتی از جمله به کارگیری RCD، ارتینگ مناسب و تهویه تابلو.
• نظم در سیم‌کشی و برچسب‌گذاری: به کارگیری ریل DIN، کابل‌کشی مرتب، برچسب‌گذاری روشن قطعات و مسیرها، یکی از نکات برجسته در انواع تابلو برق ساختمان با کیفیت بالا است.
• تهویه و دسترسی سرویس: تابلوها به مرور زمان گرم می‌شوند؛ بنابراین طراحی محفظه به گونه‌ای باشد که خنک‌سازی، جاگذاری، سرویس و بازدید آسان باشد.
• آینده‌نگری در طراحی: وقتی تابلو را طراحی می‌کنید، امکان ارتقای بار، افزودن شاخه‌های جدید یا تغییرات آتی را نیز در نظر بگیرید؛ همچنان درباره اجزای تابلو برق ساختمان با اهمیت است که قابلیت توسعه داشته باشند.

نتیجه‌گیری

در پایان، وقتی درباره اجزای تابلو برق ساختمان صحبت می‌کنیم، منظور مجموعه‌ای از تجهیزات – از کلید اصلی، باس‌بار، کلیدهای شاخه‌ای، شینه نول/ارت، تا محفظه و اتصالات – است که باید به‌خوبی انتخاب، نصب و سرویس شوند. استفاده  از دانش فنی، استانداردها و تجربه شرکت ساتل تابلو آسیا می‌تواند تضمین کند که تابلوهای ساختمان شما امن، کارآمد و با دوام باشند. هر گاه طراحی‌تان را آغاز می‌کنید به یاد داشته باشید که انتخاب درست تجهیزات تابلو برق ساختمان و رعایت دقیق آن‌ها، تفاوت میان یک تابلو معمولی و یک تابلو حرفه‌ای را رقم می‌زند.

 

مطالب مرتبط:

1. قیمت تابلو برق صنعتی
2. قیمت تابلو برق خانگی
3. تابلو برق فلزی توکار
4. تابلو برق روکار
5. تابلو برقی دیواری
6. قیمت تابلو برق ایستاده
7. تابلو برق صنعتی کوچک